ΚΥΡΙΑΚΗ  ΙΕ΄  ΛΟΥΚΑ

Λουκ. ιθ΄, 1-10

 «Ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε,δίδωμι τοῖς πτωχοῖς…» 

Τό συγκλονιστικὸ καὶ σωτήριο περιστατικὸ τῆς  ζωῆς τοῦ Ζακχαίου, μᾶς ὑπενθυμίζει σήμερα τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί. Πρόκειται ὁμολογουμένως γιὰ μία δραματικὴ ἱστορία, γιὰ μία τραγωδία ψυχῆς, γιὰ ἕναν ἐσωτερικὸ καὶ βαθύτατο συγκλονισμὸ ποὺ ὡδήγησε τὸν Ζακχαῖο στὴν μετάνοια καὶ τὴν σωτηρία.

Δὲν εἶναι εὔκολο τὸ φαινόμενο κατὰ τὸ ὁποῖο ἕνας ἄνθρωπος ποὺ ἔζησε ὅλα του τὰ χρόνια μέσα στὴν  ἁμαρτία, ποὺ κατανάλωσε τὶς δυνάμεις του στὴν ἀπάτη καὶ τὴν ἀδικία, ποὺ ἀνταποκρίθηκε τόσο πολὺ στὴν ἑλκυστικὴ δύναμη τοῦ εὔκολου  πλουτισμοῦ, νὰ μετανοῆ εἰλικρινὰ μέσα σὲ μία ὥρα, νὰ δέχεται στὴν καρδιά του καὶ στὸ σπίτι του τὸν Κύριο Ἰησοῦ καὶ νὰ παίρνη ἀμέσως ἀποφάσεις γενναῖες καὶ ἐκπληκτικές.

Ὅταν ὁ Ζακχαῖος ἀντίκρυσε  τὸ ἐρευνητικὸ βλέμμα τοῦ Κύριου, ὅταν αἰσθάνθηκε τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ ἀγγίζη τὴν ψυχή του, ὅταν τέλος ἀντιλήφθηκε, ὅτι σὲ λίγο ἡ σωτηρία του θὰ ἦταν πραγματικότητα, ἐφ’ ὅσον θὰ ἔδειχνε ἔμπρακτη μετάνοια, εἶπε τοὺς λόγους: «ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἲ τινὸς ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν». Αὐτὴ ἡ ἀλήθεια θὰ μᾶς ἀπασχολήση σήμερα: ἡ  ἔμπρακτη  μετάνοια εἶναι προϋπόθεση σωτηρίας, ἐνῶ ἡ ἐμμονὴ στὴν ἁμαρτία ἀπεργάζεται τὴν ἀποστροφὴ τοῦ Θεοῦ ἀπὸ μᾶς.

Κοινὴ εἶναι ἡ διαπίστωση ὅτι ὅλοι μας εἴμαστε ἁμαρτωλοί, καὶ ἡ  ἁμαρτία, μὲ ὁποιαδήποτε μορφή, βρίσκεται πάντα σὲ δράση. Ὁ σύγχρονος κόσμος περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη ἐποχὴ παρέχει στὸν χριστιανὸ ἰσχυροὺς πειρασμοὺς καὶ πρόσφορο ἔδαφος, γιὰ νὰ ἁμαρτήση. Ἀπέναντι στὸν ὁποιοδήποτε πειρασμὸ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, ἀπρόσεκτοι καὶ χωρὶς δύναμη θελήσεως, ἀφήνουμε τὰ αὐτιά μας νὰ ἀκοῦν τὰ  προσκλητήρια τοῦ ἁμαρτωλοῦ κόσμου. Ἀφήνουμε τὰ μάτια μας νὰ ἀντικρύζουν μὲ εὐχαρίστηση τὰ κατορθώματα τῆς κακίας, ἀφήνουμε στὴν καρδιά μας χῶρο γιὰ τὸ  μῖσος καὶ τὴν ἐχθρότητα, ἐνῶ ἡ γλῶσσα μας συκοφαντεῖ καὶ κατακρίνει τοὺς ἀδελφούς μας. Μὲ μιὰ λέξη, ἁμαρτάνουμε ὅλοι μας. Ἄλλοι περισσότερο καὶ ἄλλοι λιγότερο. Τὶ  θὰ κάνουμε, λοιπόν, κάθε φορὰ πού διαπιστώνουμε τὴν ἁμαρτωλότητὰ μας;  Θὰ μένουμε συνέχεια μέσα στὴν ἀποπνικτικὴ ἀτμόσφαιρα τῆς ἁμαρτίας, μέσα στήν ὁποία ἡ ψυχὴ μαραίνεται καὶ νεκρώνεται καὶ ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸ Θεό;

Πρῶτ’ ἀπ’ ὅλα, λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, νὰ «παρακαλοῦμεν καθ’ ἑκάστην ἡμέραν, ἵνα μὴ σκληρυνθῇ τις ἐξ ἡμῶν τῇ ἀπάτῃ τῆς ἁμαρτίας». Νὰ ἐνισχύουμε, δηλαδὴ, ὁ  ἕνας τὸν ἄλλον συνέχεια καὶ ἀκατάπαυστα, γιὰ νὰ μὴ βρεθῆ κανεὶς σκληρὸς καὶ ἀσυγκίνητος καὶ παραμείνει στὴν  ἁμαρτία, ποὺ εἶναι δυνατὸν νὰ τὸν ἐξαπατήση.

Συμβαίνει ὅμως, παρὰ τὸν ἀγῶνα καὶ τὶς προσπάθειες ποὺ κάνουμε, τελικά νὰ ἁμαρτάνουμε. Ἐντούτοις ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς μᾶς περιμένει καὶ μᾶς προσκαλεῖ: «Δεῦτε πρὸς με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς». Καὶ ἀπευθύνεται σὲ μᾶς τούς ἁμαρτωλούς: «ἐλᾶτε σὲ μένα νὰ σᾶς ξεκουράσω» μᾶς λέει, «εἶστε παιδιά μου». «Ἐλᾶτε μὲ μετάνοια καὶ συντριβὴ, διότι ἦλθα στὸν κόσμο γιὰ τὴ σωτηρία σας».

Γιὰ τόν σκοπὸ αὐτὸ, πολὺ ζωντανὸ εἶναι τό παράδειγμα τοῦ Ζακχαίου καὶ ἡ πρόσκληση γιὰ μετάνοια, ποὺ μᾶς ἀπευθύνει μὲ τή σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ὁ Κύριος, καὶ ἡ ὁποία ἔχει ἕνα ἰδιαίτερο περιεχόμενο. Ἡ ἔμπρακτη μετάνοια τοῦ Ζακχαίου, ἔχει σὰν ἀποτέλεσμα νὰ γίνη  μέσα του ἕνας σεισμὸς καὶ δὲν περιορίζεται μόνο σὲ λόγια καὶ δάκρυα: «Ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἲ τινὸς  τι ἐσυκοφάντησα,  ἀποδίδωμι εἰς τετραπλοῦν».

Αὐτὴ εἶναι ἡ ἔμπρακτη μετάνοια τοῦ ἁμαρτωλοῦ, μετάνοια βαθειά καὶ εἰλικρινής, θαρραλέα καὶ ἀξιοπρεπής. Ἁμάρτησε καὶ τό ἀναγνωρίζει! Ἀδίκησε, τό συναισθάνεται καὶ τό ὁμολογεῖ! Ἀλλὰ ἐπιχειρεῖ νὰ ἀποκαταστήση τὶς ἀδικίες μὲ γενναῖα ἀπόφαση. Μοιράζει τήν μισὴ περιουσία του στοὺς φτωχούς, φροντίζει γι’ αὐτοὺς ποὺ συκοφάντησε, ὅλα τά βάζει στὴν ὑπηρεσία τῆς μετανοιωμένης ψύχης του. Δὲν μετανοιώνει μόνο μὲ λόγια, ἀλλὰ ἀποδεικνύει τήν μετάνοιὰ του μὲ πράξεις.  Ἡ ἔμπρακτη μετάνοια προσφέρει χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση ψυχική. Γιά νά πραγματοποιηθῆ, ὅμως, ἡ μεταστροφὴ στὸν κάθε ἕνα, εἶναι ἀνάγκη νὰ ἐλέγξουμε τόν ἑαυτὸ μας καὶ νὰ διερωτηθοῦμε, ἂν καὶ κατὰ πόσο ἡ μετάνοιά μας συνοδεύεται  ἀπὸ ἀνάλογη πρακτικὴ ἐφαρμογή. Μετανοῶ, σημαίνει ὅτι ἀποφασίζω νὰ ἀλλάξω τρόπο σκέψης καὶ ἐνέργειας. Μετανοῶ, σημαίνει ἀκόμη ὅτι προσπαθῶ νὰ διορθώσω τήν ἁμαρτωλὴ ζωὴ μου. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ προσέξουμε, μήπως, ἐνῶ ἀποκηρύσσουμε τήν ἁμαρτία, στὴν πράξη ἐφαρμόζουμε τήν ἀδικία; Ἤ τή συκοφαντία; Ἤ τίς ἁμαρτωλὲς μας συνήθειες; Ἐὰν συμβαίνει κάτι τέτοιο, αὐτὸ δὲν εἶναι μετάνοια, δὲν εἶναι μεταβολὴ τῆς ψυχῆς. Εἶναι ἁπλῶς μία τυπικὴ καὶ ὑποκριτικὴ ἐνέργεια.

Ὁ Κύριος δὲν ζητάει νὰ εἴμαστε ἀναμάρτητοι. Μᾶς θέλει ἀγωνιστές καὶ μᾶς ἀγαπᾶ, ὅταν μετανοοῦμε. Ἐὰν δὲν ὑπάρχει μέσα μας αὐτὴ ἡ μεγάλη ἐπιθυμία, νὰ γινόμαστε μὲ λόγια καὶ ἔργα ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἀγαποῦμε τήν ἁμαρτία, μᾶς εὐχαριστεῖ ἡ ζωὴ τῆς παρανομίας. Οἱ χριστιανοὶ μόνο σὲ μία περίπτωση δικαιοῦνται νὰ μισοῦν: νὰ μισοῦν τήν ἁμαρτία, διότι αὐτὴ τούς ἀπομακρύνει ἀπὸ τό Θεό, διότι κι ἐκεῖνος ἀποστρέφεται τήν ἁμαρτία, ἡ ὁποία προσκρούει στήν πλήρη ἀγαθότητὰ Του. Ἀλλὰ καὶ «ὁ ποιῶν τήν ἁμαρτίαν ἐκ τοῦ διαβόλου ἐστίν», μᾶς λέει στήν πρώτη του ἐπιστολὴ ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης καὶ εἶναι φοβερὸς αὐτὸς ὁ λόγος.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

Ὁ Θεὸς μᾶς ἔχει εὐεργετήσει πλουσιοπάροχα μὲ τά πνευματικὰ ἐφόδια ποὺ μᾶς παρέχει. Ἂς μὴ γίνουμε λοιπὸν ποτέ σκληροί, ἀλλὰ νὰ μετανοοῦμε  εἰλικρινὰ γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας,  κοιτάζοντας βαθύτερα τόν ἑαυτὸ μας, προσπαθώντας νὰ διορθώνουμε τά σφάλματὰ μας καὶ νὰ ἐπανορθώνουμε τά ἀδικήματά μας. Μὲ αὐτὸ τόν τρόπο θὰ γαληνέψουμε καὶ ὁ Χριστὸς θὰ χαρίση στήν ψύχη μας τήν λύτρωση καὶ τή σωτηρία μας. Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως