ΚΥΡΙΑΚΗ  Η΄  ΛΟΥΚΑ

(Λκ. ι΄ 25-37)

«Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου. Καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτὸν» (Λουκ. ι, 27).

Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή, ἀγαπητοί μου ἀδελφοὶ, προβάλλει ὡς προϋπόθεση, γιὰ νὰ κερδίσουμε τὴν αἰώνιο ζωή, τὴν ἀγάπη ποὺ ἔχει σταυρικὸ χαρακτήρα. Ἀπὸ τὴ μία καλούμαστε νὰ ἀγαπήσουμε τὸ Θεὸ γιατί «αὐτὸς πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς» (Α΄ Ἰω. δ, 19) καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη καλούμαστε νὰ ἀγαπήσουμε τὸν πλησίον γιατί αὐτὴ τὴν «καινὴν ἐντολὴν» μᾶς ἔδωσε ὁ Κύριος: «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» καὶ προσέθεσε βέβαια «καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς, ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» (Ἰω. ιγ, 34).

Σὲ τί συνίσταται ὅμως ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ; Πρῶτα δημιουργεῖ τὸν κόσμο γιὰ νὰ τοῦ μεταδώσει τὴ δική του ζωή. Μετὰ πλάθει τὸν ἄνθρωπο σύμφωνα μὲ τὴ δική του εἰκόνα. «Κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν» Θεοῦ εἶναι πλασμένος ὁ ἄνθρωπος. Τοῦ προσφέρει μακαριότητα, φῶς, χαρά, ζωή, τὴ ζωὴ τοῦ Παραδείσου. Τοῦ δίνει τὴ δυνατότητα νὰ τοῦ μοιάσει, νὰ γίνει κατὰ χάριν Θεός. Τὸν τοποθετεῖ στὴν ἄνω Ἱερουσαλήμ, «τὴν ἐπουράνιον καὶ ἰσάγγελον πολιτείαν». Ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἀρνεῖται τὸ Θεὸ καὶ κατεβαίνει εἰς Ἱεριχῶ, δηλαδὴ στὴ γῆ. Κατεβαίνει ἀπὸ τὸ ἐπουράνιο πολίτευμα «ἐπὶ τὸ τῆς ἀπάτης τοῦ διαβόλου πολίτευμα», κατὰ τὸν Ἰωάννη τὸ Χρυσόστομο. Ἀφήνει τὴ δόξα, τὴν τρυφή, τὴ δικαιοσύνη, τὴν ἁγιωσύνη τοῦ Παραδείσου καὶ ἔρχεται στὴν Ἱεριχῶ, δηλαδὴ στὸ θάνατο τῆς ἁμαρτίας. Τὸ ἀποτέλεσμα! Νὰ ἐμπέσει στοὺς ληστὲς, δηλαδὴ στὸ διάβολο. Τραυματισμένος τώρα ὁ ἄνθρωπος, μισοπεθαμένος καὶ βαριὰ ἄρρωστος δὲ μπορεῖ μόνος του νὰ θεραπευθεῖ. Εἶναι ὅπως «ὁ ἐμπεσῶν εἰς τοὺς ληστᾶς» Ἰουδαῖος. Ὁ Θεὸς ὅμως, ἀπὸ ἄπειρη ἀγάπη γιὰ τὸν χαμένο καὶ πεσόντα ἄνθρωπο, παίρνει τὴν πρωτοβουλία νὰ ἔλθει στὴ γῆ, νὰ τὸν συναντήσει. Γίνεται ἄνθρωπος, ἐνσαρκώνεται.

Ὡς καλὸς Σαμαρείτης εὐσπλαχνίζεται τὸ πλάσμα του, θεραπεύει τὶς πληγὲς τῆς ἁμαρτίας, σώζει τὸν ἄνθρωπο. Ἡ ἄπειρη ἀγάπη του φανερώνεται κυρίως στὸ ἑκούσιο πάθος καὶ τὴ σταυρική του θυσία. Καταδικάζεται, πάσχει, ἀνεβαίνει στὸ σταυρὸ, χύνει τὸ αἷμα του, πεθαίνει ὡς ἄνθρωπος ἀλλὰ ὡς Θεὸς, μὲ τὴν τριήμερη Ἀνάστασή του, ἀνασταίνει τὸν ἄνθρωπο. Μᾶς καλεῖ στὸ Πανδοχεῖο ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία του, γιὰ νὰ θεραπευθοῦμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Ζητεῖ βέβαια τὴν ἀνταπόκρισή μας στὴν Ἀγάπη του.

Καλούμαστε ὅλοι καὶ ὁ καθένας χωριστὰ, ἀφοῦ δοῦμε τὶς εὐεργεσίες του, νὰ τὸν ἀναγνωρίσουμε ὡς Πατέρα μας καὶ τότε -ὡς παιδιά του- νὰ συνδεθοῦμε μαζί του, νὰ τὸν ἐμπιστευθοῦμε, νὰ τὸν ἀγαπήσουμε μὲ ὅλη μας τὴν καρδιά, μὲ ὅλη μας τὴ δύναμη μὲ ὅλη τὴν ψυχὴ καὶ τὴ διάνοια.

Ἔτσι ἡ γνήσια ἀγάπη ἔρχεται ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ πηγαίνει πρὸς τὸ Θεό. Περνάει ἀπαραίτητα ὅμως ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. «Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτὸν» ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή. Δὲ μπορεῖς νὰ ἀγαπᾶς τὸ Θεὸ ποὺ δὲ βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν ἀδελφό σου, ποὺ ἔχεις μπροστά σου, τότε θὰ εἶσαι ψεύτης, γράφει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης. Μᾶς διδάσκει πὼς ἡ ἀγάπη πρὸς τὸ Θεὸ περνᾶ ἀλλὰ καὶ φανερώνεται μέσα ἀπὸ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. «Ἐφ’ ὅσον ἐποιήσατε ἐνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» τονίζει καὶ ὁ Χριστὸς.

Ποιὰ εἶναι ὅμως τὰ χαρακτηριστικά τῆς γνήσιας ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον; Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη δὲν ἔχει ὅρια. Ὅπως ὁ Θεὸς εἶναι ἄπειρος, ἄπειρη εἶναι καὶ ἡ ἀγάπη του. Δὲν ὑπάρχει ὅριο ποὺ νὰ μπορεῖ νὰ τὴν περιορίσει. Οἱ ἐχθρικὲς σχέσεις ἀνάμεσα σὲ Ἰουδαίους καὶ Σαμαρεῖτες δὲν ἀρκοῦν νὰ τὴν ἀναστείλουν. Ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γράφει σχετικὰ: «Μὴ ρωτᾶς ποιὰ εἶναι ἡ πατρίδα, ἡ θρησκεία, ἡ ἡλικία καὶ τὸ ἐπάγγελμα τοῦ πονεμένου γιὰ νὰ τὸν σπλαχνισθεῖς». Ἀκόμη, ὅταν ἀγαπᾶς προσεύχεσαι μὲ ἀγάπη καὶ πόνο καρδιᾶς γιὰ κάθε ἄνθρωπο, ἐξίσου γιὰ τὸ φίλο καὶ τὸν ἐχθρό, ἐξίσου γιὰ τὸ γνωστὸ καὶ τὸν ἄγνωστο. Ἡ γνήσια ἀγάπη πάλι εἶναι ἐκδήλωση τέλειας αὐταπάρνησης. Ὁ Σαμαρείτης δὲν ὑπολογίζει τοὺς κινδύνους ποὺ διατρέχει καὶ τὸν ἀπειλοῦν, δὲ σκέφτεται τὸν ἑαυτό του, ἀφοῦ «ἡ ἀγάπη οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς». Κάνει τὸν πόνο τοῦ πονεμένου δικό του πόνο καὶ τὸν ἀνακουφίζει. Ἡ τέλεια ἀγάπη συγχωρεῖ ἀκόμη καὶ τοὺς ἐχθρούς. «Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας», μᾶς προστάζει ὁ Χριστός.

Ὅμως μήπως εἶναι δύσκολο αὐτὸ ποῦ μᾶς ζητάει ὁ Θεός; Μήπως εἶναι ἀκατόρθωτο; Πῶς νὰ ἀγαπήσουμε αὐτὸν πού μᾶς ἀδικεῖ, αὐτὸν πού μᾶς κάνει κακό; Αὐτὸν πού θέλει νὰ μᾶς σκοτώσει; Γνωρίζουμε ὅτι, ἀνθρώπινα καὶ λογικά αὐτὸ εἶναι παραλογισμός. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐχθροὺς ὅμως χαρακτηρίζει τοὺς ἀληθινοὺς μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἔδωσε τὸ προσωπικό του παράδειγμα ἀφοῦ συγχώρεσε τοὺς σταυρωτές του: «Κύριε, ἅφες αὐτοῖς οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιούσι». Αὐτὸ τὸ παράδειγμα μιμήθηκαν οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας κατὰ τοὺς διωγμούς, ὅπως ὁ Πρωτομάρτυρας Στέφανος τὴν ἡμέρα τοῦ λιθοβολισμοῦ, λέγοντας: «Κύριε, μὴ στήσης αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην». Δὲν μᾶς ζητάει ὁ Θεὸς κάτι ποὺ εἶναι πάνω ἀπὸ τὶς δυνάμεις μας. Μὲ τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ εἶναι κατορθωτὴ καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἐχθρό.

Ἂν θέλουμε λοιπόν, ἀδελφοί μου, νὰ κερδίσουμε τὴν αἰωνιότητα δὲν ἔχουμε παρὰ νὰ ἀγαπήσουμε τὸ Θεὸ καὶ ὅ,τι αὐτὸς ἀγαπᾶ, δηλαδή ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Νὰ μιμηθοῦμε τὸ Σαμαρείτη ποὺ δὲν προσπέρασε τὸν πληγωμένο Ἰουδαῖο ἀλλὰ τὸν φρόντισε μὲ περισσὴ ἀγάπη. Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως