ΚΥΡΙΑΚΗ  Γ΄  ΝΗΣΤΕΙΩΝ

– τῆς Σταυροπροσκυνήσεως –

(Μρκ. 8,34 – 9,1)

Ἡ σημερινὴ Τρίτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν εἶναι ἡ Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως. Χρονικὰ βρισκόμαστε στὸ μέσον της  Μεγάλης Σαρακοστῆς. Ἐπειδὴ ἡ περίοδος αὐτὴ εἶναι ἀγώνισμα κι ἐμεῖς εἴμαστε στὴ μέση εἶναι φυσικὸ νὰ αἰσθανόμαστε κάποιο κόπο καὶ νὰ ἀναζητοῦμε μία ξεκούραση καὶ μία ἀναψυχή. Γι’ αὐτὸ λοιπὸν ἡ Ἐκκλησία σήμερα βγάζει σὲ προσκύνηση τὸν τίμιο Σταυρὸ ποὺ θυμίζει τὸ πάθος τοῦ Κυρίου καὶ ζωντανεύει τὴν ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως.

Ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ποὺ ἀκούσαμε στὴ θεία Λειτουργία εἶναι ἀπὸ τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Μάρκου. Ὁ ἱερὸς εὐαγγελιστὴς πρὶν ἀπ’ αὐτὴν μᾶς ἐξιστορεῖ πώς, ἐνῶ οἱ μαθητὲς βρισκόταν μὲ τὸ Διδάσκαλο στὰ χωριὰ τῆς Καισάρειας τοῦ Φιλίππου, ὁ ἀπόστολος Πέτρος ἔκανε τὴ μεγάλη ὁμολογία καὶ εἶπε στὸν Ἰησοῦ: «ἐσὺ εἶσαι ὁ Χριστός, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». Τότε ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς πρωτοεῖπε στοὺς μαθητές του γιὰ τὰ πάθη, τὴ σταύρωση, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνάσταση. Ἦταν σὰν νὰ τοὺς ἔλεγε περίπου: «ἀκούσατε τώρα μὲ τὸ στόμα τοῦ Πέτρου τὴ μεγάλη ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Πραγματικὰ ἐγὼ εἶμαι ὁ Χριστός, ὁ Μεσσίας, γιὰ τὸν ὁποῖο εἶπαν οἱ προφῆτες καὶ τὸν περιμένει ὁ κόσμος. Κι ὅμως ἐμένα τώρα στὰ Ἱεροσόλυμα μὲ περιμένει μεγάλη περιπέτεια καὶ δοκιμασία». Μιλοῦσε φανερὰ καὶ ξεκάθαρα σὲ σημεῖο ποὺ ὁ Πέτρος τὸν πῆρε ἰδιαιτέρως καὶ ἄρχισε νὰ τὸν μαλώνει, νὰ τὸν συμβουλεύει καὶ νὰ τὸν προτρέπει νὰ λυπηθεῖ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ μὴν ἀνέβει στὰ Ἱεροσόλυμα. Τότε ὁ Ἰησοῦς κάλεσε τοὺς μαθητὲς καὶ τὸ λαὸ καὶ τοὺς ἔκανε τὸ μεγάλο μάθημα τοῦ σταυροῦ, τὴν περικοπὴ δηλαδὴ ποὺ ἀκούσαμε σήμερα.

Τὸ γεγονὸς ὅτι τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ ἀπευθύνονται στὸ λαὸ καὶ στοὺς μαθητὲς σημαίνει ὅτι ἰσχύουν γιὰ ὅλους ὅσοι ἀποφάσισαν νὰ εἶναι  πραγματικοὶ μαθητές του. Γι’ αὐτοὺς ἡ καθημερινὴ πορεία μέσα στὸν κόσμο δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι διαφορετικὴ ἀπὸ αὐτὴ τοῦ ἴδιου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πορεία δηλαδὴ ποὺ ὁδηγεῖ ἀπὸ τὸ πάθος στὴ δόξα. Ἔτσι, καὶ τὰ λόγια του Χριστοῦ, ποὺ μιλοῦν γιὰ σταυρὸ τοῦ μαθητῆ, τελειώνουν καὶ ὁλοκληρώνονται μὲ τὴν ἀναφορὰ στὸν ἔνδοξο ἐρχομὸ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Ὅταν ὁ Χριστὸς καλεῖ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς λέει «ὅστις θέλει», ἔπειτα τοὺς θέτει καὶ τοὺς ὅρους σύμφωνα μὲ τοὺς ὁποίους μποροῦν νὰ εἶναι μαθητὲς καὶ ἀκόλουθοί του. Νὰ ἀκολουθήσουμε ἢ ὄχι τὸ Χριστὸ εἶναι ζήτημα δικό μας, ἀλλὰ ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἐλεύθερα θὰ θελήσουμε νὰ τὸν ἀκολουθήσουμε, τὸ πῶς καὶ μὲ ποιοὺς ὅρους εἶναι ζήτημα δικό του καὶ διατυπώνεται στὰ πρῶτα λόγια της περικοπῆς: «ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοί». Ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἴδιος, ἄρση τοῦ σταυροῦ εἶναι ἡ ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ. Ὅποιος θέλει νὰ εἶναι μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ πρέπει νὰ ἀπαρνηθεῖ τὸ δικό του θέλημα καὶ νὰ τὸ ἀντικαταστήσει μὲ τὸ θεῖο. Νὰ ἐφαρμόσει καὶ στὴ δική του ζωὴ αὐτὸ ποὺ λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Χριστῷ συνεσταύρωμαι, ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζεῖ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός». Ὁ ἀληθινὸς χριστιανὸς ἀρνεῖται τὸν ἑαυτὸ του, τὶς ἐπιθυμίες του, τὰ ἐγκόσμια συμφέροντά του καὶ σηκώνει, ὅπως ὁ Κύριος, τὸ σταυρό του καὶ σταυρὸς εἶναι τὸ χρέος, ἡ εὐθύνη, ἡ θλίψη, ἡ θυσία, ἡ ἀγάπη. Γιὰ νὰ ἀκολουθήσει κανεὶς ἐλεύθερα τὸ Χριστό, πρέπει νὰ τὸν ἀγαπᾶ. Ἡ ἀγάπη αὐτὴ ὁδηγεῖ τὸν ἀληθινὸ μαθητὴ στὴν ἀπάρνηση τοῦ ἐγωϊσμοῦ καὶ συνεπῶς στὴν ἀληθινὴ ἐλευθερία.

Ἀληθινὰ ἐλεύθερος καὶ ἀληθινὰ χριστιανὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ –σὲ συνθῆκες καὶ ἐποχὲς διωγμοῦ- δὲν διστάζει νὰ θυσιάσει καὶ τὴν ἴδια του τὴ ζωή. Κι ὅμως, κατὰ ἕναν τρόπο παράδοξο γιὰ τὴ λογική τοῦ κόσμου τούτου ἡ ζωὴ κερδίζεται μὲ τὸ νὰ θυσιαστεῖ καὶ νὰ προσφερθεῖ ὄχι βέβαια ἄσκοπα, ἀλλὰ «ἕνεκεν» τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς τονίζει ἐδῶ τὴ μεγάλη ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, τόσο ποὺ ὁλόκληρος ὁ κόσμος δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἰσάξιός της ἢ νὰ ἀποτελεῖ «ἀντάλλαγμα» γιὰ αὐτήν. Ἡ ζωὴ τοῦ κάθε ἀνθρώπου εἶναι ἀναντικατάστατη δωρεὰ τοῦ Θεοῦ, μπροστὰ στὴν ὁποία ἔχουν σχετικὴ καὶ δευτερεύουσα ἀξία ὅλα τὰ ἄλλα ἀγαθά. Κι ἐπειδὴ ἡ ζωὴ δὲν περιορίζεται στὶς βιολογικὲς ἐκδηλώσεις, ἀλλὰ ἔχει μελλοντικὴ προοπτική, ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἐφιστᾶ ἐδῶ τὴν προσοχὴ τῶν χριστιανῶν στὸν ἐνδεχόμενο κίνδυνο νὰ τὴ χάσουν γιὰ πάντα προσπαθώντας νὰ κερδίσουν ἄλλα πράγματα ὄχι ἰσάξιά της.

Ὁ κίνδυνος ἀπώλειας τῆς θείας δωρεᾶς τῆς ζωῆς ὑπάρχει καὶ στὴν περίπτωση ποὺ ὁ μαθητὴς δειλιάσει νὰ ὁμολογήσει τὴν πίστη τοῦ «ἐν τὴ γενεὰ ταύτη τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ». Ὁ Χριστὸς θυμίζοντας ἐδῶ τούς προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης χαρακτηρίζει τὴν παροῦσα γενεὰ ὡς «μοιχαλίδα», γιατί μὲ τὴν ἀπομάκρυνσή της ἀπὸ τὸ Θεὸ μοιάζει μὲ ἄπιστη σύζυγο. Αὐτοὶ ποὺ ντρέπονται νὰ ὁμολογήσουν ὅτι ἀνήκουν στοὺς μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ θὰ ντραπεῖ καὶ ὁ Χριστὸς νὰ τοὺς ἀναγνωρίσει ὡς δικούς του τὴν ὥρα τῆς κρίσης. Ἡ ὁμολογία πίστης στὸ Χριστὸ ἀποτελεῖ βασικὸ στοιχεῖο τοῦ ἀληθινοῦ μαθητῆ ποὺ θέλει νὰ εἶναι ἀντάξιος του διδασκάλου του.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοὶ, ἡ σημερινὴ περικοπή, ποὺ προϋποθέτει περιστάσεις δύσκολες καὶ ἐποχὲς διωγμῶν γιὰ τοὺς χριστιανούς, τελειώνει μὲ τὴν ὑπόσχεση τῆς ἐρχόμενης βασιλείας τοῦ Θεοῦ: «ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσι τινὲς τῶν ὧδε ἐστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται  θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυίαν ἐν δυνάμει», δηλαδὴ «ἀλήθεια σᾶς λέγω πὼς ὑπάρχουν μερικοὶ ἀνάμεσά σας, οἱ ὁποῖοι δὲν θὰ γευτοῦν τὸ θάνατο πρὶν δοῦν νὰ ἔρχεται δυναμικὰ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ». Ὕστερα ἀπὸ λίγες μέρες ὁ Πέτρος, ὁ Ἰάκωβος καὶ ὁ Ἰωάννης εἶδαν τὴ θεία Μεταμόρφωση, τὸ Χριστὸ μέσα στὸ ἄκτιστο φῶς καὶ τὴ θεία τοῦ μεγαλειότητα. Ὕστερα ἀπὸ τὴν ταπείνωση καὶ τὸ πάθος οἱ Ἀπόστολοι εἶδαν τὴν Ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ. Ὕστερα ἀπὸ μία γενιὰ οἱ Ἰουδαῖοι εἶδαν τὴν καταστροφὴ τῆς Ἱερουσαλὴμ καὶ τὴν ἐξάπλωση τῆς ἐκκλησίας σ’ ὅλο τὸν κόσμο. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἡ καινὴ κτίση, ὁ καινούργιος κόσμος τοῦ Θεοῦ, ἕνας κόσμος ποὺ περνώντας ἀπὸ τὴ θλίψη τοῦ Σταυροῦ, κάθε μέρα ἀνασταίνεται καὶ μεταμορφώνεται, γιὰ νὰ περάσει ἀπὸ τὴ θνητότητα στὴν ἀθανασία καὶ ἀπὸ τὴ φθορὰ στὴν ἀφθαρσία. Ἀμήν.

π. Μ.Κ.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως