ΚΥΡΙΑΚΗ  Β΄  ΝΗΣΤΕΙΩΝ

(Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ)

Μρκ. β΄, 1-12

 Τά Εὐαγγέλια συχνά μᾶς παρουσιάζουν ἕνα πλῆθος ἀρρώστων καί πονεμένων ἀνθρώπων πού προσφεύγουν στό Χριστό καί ζητοῦν τή γιατρειά τους. Κι Αὐτός, μπροστά στό πέλαγος τῆς ἀνθρώπινης δυστυχίας, συμπάσχει μέ τούς βασανισμένους, παίρνει τόν πόνο τους μέσα στήν καρδιά Του καί χαρίζει σ’ ὅλους τή θεραπεία. Πρέπει, ὅμως, νά ξέρουμε πώς ὁ Χριστός δέν κάνει ἰατρική, σύμφωνα μέ τά δικά μας ἀνθρώπινα μέτρα. Τότε, ποιό νόημα ἔχουν αὐτές οἱ θεραπεῖες τῶν ἀρρώστων;

Ἄς δοῦμε τήν ἀπάντηση σ’ ἕνα ἀπό τά θαύματα πού ἔκανε ὁ Κύριος καί μᾶς διηγεῖται ὁ εὐαγγελιστής Μάρκος στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή: «Ἐκεῖνον τόν καιρό μπῆκε ὁ Ἰησοῦς στήν Καπερναούμ καί διαδόθηκε ὅτι βρίσκεται σέ κάποιο σπίτι. Ἀμέσως συγκεντρώθηκαν πολλοί, ὥστε δέν ὑπῆρχε χῶρος οὔτε κι ἔξω ἀπό τήν πόρτα˙ καί τούς κήρυττε τό μήνυμά του. Ἔρχονται τότε πρός αὐτόν, κουβαλώντας ἕναν παράλυτο, πού τόν βάσταζαν τέσσερα ἄτομα. Κι ἐπειδή δέν μποροῦσαν νά τόν φέρουν κοντά στόν Ἰησοῦ ἐξαιτίας τοῦ πλήθους, ἔβγαλαν τή στέγη πάνω ἀπό κεῖ  πού ἦταν ὁ Ἰησοῦς, ἔκαναν ἕνα ἄνοιγμα καί κατέβασαν τό κρεβάτι, πάνω στό ὁποῖο ἦταν ξαπλωμένος ὁ παράλυτος. Ὅταν εἶδε ὁ Ἰησοῦς τήν πίστη τους, εἶπε στόν παράλυτο: «Παιδί μου, σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες». Κάθονταν ὅμως ἐκεῖ μερικοί γραμματεῖς καί συλλογίζονταν μέσα τους: «Πῶς μιλάει αὐτός ἔτσι, προσβάλλοντας τό Θεό; Ποιός μπορεῖ νά συγχωρεῖ ἁμαρτίες; Μόνον ἕνας, ὁ Θεός». Ἀμέσως κατάλαβε ὁ Ἰησοῦς ὅτι αὐτά σκέφτονται καί τούς λέει: «Γιατί κάνετε αὐτές τίς σκέψεις στό μυαλό σας; Τί εἶναι εὐκολότερο νά πῶ στόν παράλυτο: «σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες» ἤ νά τοῦ πῶ «σήκω, πάρε τό κρεβάτι σου καί περπάτα»; Γιά νά μάθετε λοιπόν ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου ἔχει τήν ἐξουσία νά συγχωρεῖ πάνω στή γῆ ἁμαρτίες» λέει στόν παράλυτο: «Σ’ ἐσένα τό λέω, σήκω, πάρε τό κρεβάτι σου καί πήγαινε στό σπίτι σου». Ἐκεῖνος σηκώθηκε ἀμέσως, πῆρε τό κρεβάτι του καί μπροστά σ’ ὅλους βγῆκε ἔξω, ἔτσι πού θαύμαζαν ὅλοι καί δόξαζαν τό Θεό λέγοντας: «Τέτοια πράγματα ποτέ ὡς τώρα δέν εἴδαμε!»

Ἡ ἀσθένεια καί ὁ πόνος, ἀδελφοί μου, εἶναι πρόβλημα ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί ὅλων τῶν ἐποχῶν. Στίς ἀρχαῖες θρησκεῖες κάθε ἀρρώστια θεωροῦνταν μάστιγα τῶν πονηρῶν πνευμάτων ἤ τῶν θεῶν. Πρῶτοι οἱ Ἕλληνες μέ τόν Ἱπποκράτη, τό Γαληνό κι ἄλλους ἀνέπτυξαν τήν ἰατρική ὡς αὐτόνομη ἐπιστήμη. Στήν Παλαιά Διαθήκη, ἐγκωμιάζεται βέβαια τό ἰατρικό ἐπάγγελμα ἀλλά τό βάρος πέφτει στή θρησκευτική σημασία τοῦ πόνου καί τῆς ἀρρώστιας: Ἡ ἀσθένεια, δηλαδή, κάνει τούς ἀνθρώπους νά καταλάβουν τήν ἁμαρτωλότητά τους. Ὅπως ἡ φωτιά καθαρίζει τό μέταλλο ἀπό τή σκουριά, τονίζει ὁ Ἱερεμίας, ἔτσι καί ἡ ἀσθένεια τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἀκόμα, μέσα ἀπό τίς ἀρρώστιες ὁ ἄνθρωπος καταφεύγει μέ ἐμπιστοσύνη στό Θεό, πού εἶναι μεγάλος γιατρός. Σήμερα ἡ ἰατρική ἐπιστήμη κάνει μία γιγάντια προσπάθεια γιά τήν καταπολέμηση τῶν ἀσθενειῶν καί οἱ ἐπιτυχίες στόν τομέα αὐτόν θεωροῦνται ἀπό τά μεγαλύτερα ἐπιτεύγματα τοῦ σύγχρονου κόσμου.

Ποιά διάσταση, ὅμως, δίνει, ἀδελφοί μου, στήν ἀρρώστια ὁ Χριστός; Ὁ Ἰησοῦς στέκεται μπροστά στόν ἀνθρώπινο πόνο μέ μία μοναδική εὐαισθησία, ἀλλά καί μέ ἀπόλυτη σοβαρότητα. Στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, πού ἀκούσαμε, μοιάζει ὁ Χριστός σά νά μήν προσέχει τήν ἀρρώστια. Παρατηρεῖ τήν πίστη τῶν ἀνθρώπων καί προσφέρει πρῶτα τή συγχώρηση. Γι’ αὐτό καί λέει στόν ἄνθρωπο: «παιδί μου, σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες σου». Ἡ διάγνωση δηλαδή τοῦ Ἰησοῦ φτάνει ὡς τή ρίζα, τήν ἀρχή τῆς ζωῆς, πού εἶναι μολυσμένη ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἡ ἀσθένεια δηλαδή δέν εἶναι γιά τόν ἄνθρωπο, τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, κάτι ἀνεξάρτητο ἀπό τήν ἠθική φθορά, πού διαπερνᾶ τήν ἀνθρωπότητα. Κι αὐτή ἡ «ἀρρώστια» τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἁμαρτία γεννάει χίλιες δύο ἄλλες ἀρρώστιες, ἐγωισμούς, πάθη, μίση, πολέμους, καταστροφές. Τό ὅτι, παραδείγματος χάριν, πεθαίνουν ἑξήντα ἑκατομμύρια παιδιά τό χρόνο ἀπό πείνα καί ἀρρώστιες καί τό ὅτι ἀπειλεῖται ὁ κόσμος ἀπό μία γενική καταστροφή ἀπό τούς ἐξοπλισμούς, δέν εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἠθικῆς σήψης τῆς ἀνθρωπότητας;

Οἱ Γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι πίστευαν πώς οἱ ἀρρώστιες καί τό φυσικό κακό θά καταργηθοῦν μόνο ἀπό τό Θεό καί μάλιστα κατά τήν τελική κρίση, στό τέλος, δηλαδή, τῆς ἱστορίας. Γι’ αὐτό ἔλεγαν γιά τόν Ἰησοῦ: Ποιός εἶναι αὐτός, πού παίζει τό ρόλο τοῦ Θεοῦ στήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καί τή θεραπεία τῶν ἀνθρώπων; Σ’ αὐτούς ὁ Κύριος ἀπαντοῦσε, πώς ὁ ἐρχόμενος κόσμος τοῦ Θεοῦ ρίχνει ἀπό τώρα τό φῶς του στό καθημερινό παρόν τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν ὁ Θεός ἀγκαλιάζει τόν ἄνθρωπο καί τόν συγχωρεῖ, ἡ γιατρειά ἔχει κιόλας ἀρχίσει. Καί νά, σημάδια τοῦ καινούργιου κόσμου τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ εἶναι οἱ θαυμαστές θεραπεῖες, σάν προανάκρουσμα τῆς ὁριστικῆς  νίκης πάνω στή φθορά καί τήν ἀρρώστια.

Μπορεῖ νά ρωτήσει, ὅμως, κάποιος: τί γιατρειά μᾶς προσφέρει ὁ Χριστός, ἀφοῦ ἐξακολουθοῦμε νά ἀρρωσταίνουμε; Ὁ Ἰησοῦς δέν μᾶς προσφέρει ἕνα «συμπλήρωμα ἰατρικῆς», ἀλλά μᾶς γιατρεύει, γιατί μᾶς εἰσάγει στό χῶρο τῆς Πίστης καί τῆς Ἐλπίδας, σ’ ἕναν κόσμο πού εἶναι θεμελιωμένος πάνω στόν ἴδιο τόν Ἰησοῦ Χριστό. Πονᾶμε φυσικά καί τώρα, ἀλλά αὐτός ὁ πόνος μπορεῖ νά μεταμορφωθεῖ σέ νίκη, νά γίνει ὁ δρόμος γιά τήν ὁλοκλήρωσή μας. Σ’ αὐτή τή φάση τῆς ἱστορίας ὁ πόνος παραμένει, ἀλλά ἐμεῖς ζοῦμε τό χάραμα τῆς μεγάλης ἡμέρας πού ἔρχεται. Ὡς τότε δέν ἔχουμε παρά νά βλέπουμε στό πρόσωπο κάθε πονεμένου τόν ἴδιο τό Χριστό, ὅπως μᾶς τό ἔμαθε ὁ Ἴδιος.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἡ Ἐκκλησία μας κράτησε στή μνήμη της τίς θεραπεῖες τοῦ Κυρίου καί οἱ Ἀπόστολοι γιάτρευαν ἀρρώστους μέ τή δύναμη τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτά δέν μᾶς θυμίζουν μόνο πώς ἡ κύρια γιατρειά μας εἶναι ἡ μετάνοια, ἀλλά ἐκφράζουν ἀκλόνητη τή βεβαιότητα στήν τελική νίκη τοῦ Χριστοῦ πάνω στήν ἀρρώστια. Ἡ προοπτική αὐτή ὑπάρχει ἔντονα στό μυστήριο τοῦ ἱεροῦ εὐχελαίου. Ὁ πόνος γίνεται μυστήριο μετάνοιας καί μεταμόρφωσης τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά καί ἀναστάσιμη ἐλπίδα. Ἀμήν.

 Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως