ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ

Μτθ. δ΄, 12-17 

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ποὺ πρὶν λίγες μέρες γιόρτασε ἡ Ἐκκλησία μας, ἀποτελεῖ τὴν ἀνατολὴ τοῦ «ἡλίου τῆς δικαιοσύνης» καὶ σημαίνει τὴν ἀπαρχὴ ὑπαρξιακοῦ καὶ σωστικοῦ διαλόγου μὲ τὸν ἄνθρωπο ποὺ θέλει νὰ ξεφύγει ἀπὸ τὸ σκοτάδι τοῦ μίσους, τοῦ φθόνου καὶ τῆς καταστροφῆς καὶ νὰ ἀντικρίσει τὸ φῶς τῆς θείας ἀγάπης ποὺ χαρίζει ὁ Χριστός.

Μετὰ τὴ λυτρωτικὴ αὐτὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν ἱστορία τῶν ἀνθρώπων προβάλλει ἀσφαλῶς κάποιο χρέος γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Ποιὸ εἶναι τὸ χρέος αὐτό μᾶς τὸ διακηρύττει ὁ Χριστὸς στὰ πρῶτα λόγια ποὺ πρόφερε, ὅταν ἄρχισε τὸ κηρυκτικὸ καὶ λυτρωτικὸ ἔργο του ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους, καὶ τὸ ὁποῖο συνοψίζει ὁ εὐαγγελιστὴς στὴν σημερινή περικοπή: «Μετανοεῖτε˙ ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Αὐτὰ εἶναι τὰ πρῶτα λόγια τοῦ Ἰησοῦ καί εἶναι φυσικὸ ὁ κάθε δάσκαλος, ποὺ ἀρχίζει τὸ ἔργο του, νὰ τὸ ἀρχίζει μὲ κάποια σπουδαία διακήρυξη. Γιὰ τὸ δάσκαλο τῆς δικῆς μας πίστεως τὰ λόγια αὐτὰ συνοψίζουν καὶ συμπυκνώνουν ὅλη τὴ διδασκαλία του, στὴν ὁποία τονίζεται ἡ μετάνοια σὰν ἄμεση ἐπιτακτικὴ ἐνέργεια τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ «μετανοεῖτε» ἦταν μία κλήση ἀπόλυτης μεταστροφῆς ἀπὸ τὴν ἄρνηση στὴν κατάφαση καὶ τὴν ἀποδοχὴ τῆς ζωῆς.

Τί εἶναι ὅμως ἡ μετάνοια ἔτσι ὅπως τὴ διακηρύττει ὁ Ἰησοῦς; Εἶναι ἁπλῶς ἡ ἀλλαγὴ σκέψεων, ἢ ἡ ἀλλαγὴ τρόπου ζωῆς; Εἶναι ὁ αὐτοέλεγχος καὶ ἡ αὐτοκριτική, ὅπως τὴν

σύστησαν πολλοὶ ἀρχαῖοι φιλόσοφοι, ἢ ἡ μετάνοια τῶν Πατέρων καὶ τῶν ἁγίων της Ἐκκλησίας μας; Ἡ «μετάνοια» σημαίνει ἀπάρνηση τοῦ ἐγώ, σημαίνει ἐπιστροφὴ στὸ Θεὸ καὶ ἐναρμόνιση τῆς ζωῆς μας μὲ τὸ θεῖο Του θέλημα.

Ἡ κλήση «μετανοεῖτε» εἶναι διαχρονικὴ καὶ ἐπίκαιρη. Ἀναφέρεται στὶς πνευματικὲς δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου, κυρίως στὴν ἐλευθερία του, ποὺ τὶς θέτει σὲ λειτουργία ἐν ὄψει τῆς νέας πραγματικότητας. Λόγω τοῦ χαρακτηριστικοῦ αὐτοῦ τῆς ἐπικαιρότητας ἡ κλήση «μετανοεῖτε» ἔχει τὴν ἴδια ἀξία καὶ τὸ ἴδιο ἀπαραμείωτο νόημα καὶ σήμερα, ὅπως καὶ στὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰησοῦ. Μπορεῖ νὰ ἄλλαξαν γιὰ τὸν ἄνθρωπο οἱ ἐξωτερικὲς συνθῆκες κοινωνικῆς συμβίωσης μὲ τὰ μέσα ἑνὸς τεράστιου τεχνικοῦ πολιτισμοῦ, ὅμως τὸ ἐρώτημα τοῦ θανάτου καὶ τῆς ζωῆς παραμένει τὸ ἴδιο.

Ὅταν ἀκούγεται σήμερα τὸ μήνυμα τῆς μετάνοιας, ὁ ἄνθρωπος πολλὲς φορὲς μένει ἀσυγκίνητος, ἂν δὲν φτάνει στὸ σαρκασμὸ καὶ τὴν εἰρωνεία. Τρανὴ ἀπόδειξη καὶ αὐτὸ τῆς μεγάλης ἄγνοιας γιὰ τὸ περιεχόμενο τῆς μετάνοιας. Καὶ θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ δικαιολογήσει τὴ στάση αὐτὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἂν βασίζεται στὴν ἄγνοια.

Ἐκεῖνο ποὺ εἶναι ἀνησυχητικὸ εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος καλλιεργεῖ, συντηρεῖ καὶ μεθοδεύει τὸ ἔγκλημα, ἀφοῦ ἔχει μετατρέψει σὲ ὑπόθεση χρηματισμοῦ τὶς ἀξίες, ἀκόμη καὶ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο. Πρέπει νὰ ἀνησυχοῦμε πολὺ ἀπὸ τὰ σατανικὰ σχέδια τοῦ ὀργανωμένου ἐγκλήματος ποὺ χτυπάει ἀδιάκριτα μικροὺς καὶ μεγάλους, ὑπεύθυνους καὶ ἀθώους

μὲ τὴ μορφὴ τῶν ναρκωτικῶν, τῆς τρομοκρατίας, τῆς βίας, τῆς ἀνισότητας, τῆς ἀδικίας, τῆς ἔλλειψης παιδείας μὲ τὴν ἀνεπαρκῆ ἢ ἀκατάλληλη παιδεία.

Μὰ πιὸ πολὺ πρέπει νὰ ἀνησυχοῦμε βλέποντας πολλὰ ἔργα τῶν σύγχρονων δημιουργῶν νὰ ἀποπνέουν θάνατο, ὅταν τὸ κακὸ ἐξωραΐζεται καὶ παρουσιάζεται σὰν καλό. Τί καλύτερο θὰ μποροῦσε ν’ ἀπευθύνει κανεὶς στὸ σύγχρονο δημιουργὸ ἀπὸ τὴν κλήση τοῦ Ἰησοῦ «μετανοεῖτε»; Ἡ μετάνοια εἶναι τὸ δυνατὸ χέρι καὶ τὸ κλειδὶ ποὺ ἀνοίγει τὴν πόρτα ἀνοίγει τὴν καρδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ δέχεται πλουσιοπάροχα τὶς δωρεὲς τοῦ Θεοῦ.

Στὸ πρῶτο κήρυγμα τοῦ Ἰησοῦ ἡ ἀνάγκη τῆς μετάνοιας προσδιορίζεται κι ἀπὸ κάποια ἄλλη πραγματικότητα: ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι «ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ». Οἱ ἄνθρωποι προτρέπονται καὶ καλοῦνται νὰ μετανοήσουν, ὄχι γιὰ νὰ ἔλθει ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ γιατί ἤδη ἦλθε. Ἔτσι, ἡ μετάνοια παρουσιάζεται ἐδῶ στὰ λόγια τοῦ Ἰησοῦ σὰν ἡ ἀπάντηση τοῦ ἀνθρώπου στὴ λύτρωση ποὺ τοῦ προσφέρει ὁ Θεός, σὰν ἡ ἔσχατη δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου, γιὰ νὰ ἀποκτήσει νόημα καὶ νὰ γίνει κτῆμα τοῦ καθενὸς αὐτὸ ποὺ ὁ Θεὸς προσφέρει σ’ ὅλους μὲ τὴν προϋπόθεση νὰ τὸ δεχθοῦν.

Μᾶς μένει ὅμως ἀκόμη νὰ προσδιορίσουμε τί εἶναι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὴν ὁποία ὁμιλεῖ ὄχι μόνο στὸ πρῶτο κήρυγμά του, ἀλλὰ σ’ ὁλόκληρη τὴ ζωὴ του Αὐτὸς ποὺ ἐνσαρκώνει καὶ πραγματοποιεῖ τὴ βασιλεία. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ δὲν προσδιορίζεται χρονικὰ ἢ τοπικὰ˙ εἶναι μία νέα δυνατότητα γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ἕνας νέος τρόπος ζωῆς, ζωῆς ποὺ

κυριαρχεῖται ὄχι ἀπὸ τὸ μίσος, ἀλλ’ ἀπὸ τὴν ἀγάπη, ὄχι ἀπὸ τὴν ὑπερτροφικὴ ἐπικράτηση τοῦ ἐγώ, ἀλλ’ ἀπὸ τὴ νέκρωσή του, ὄχι ἀπὸ τὸ φόβο τοῦ θανάτου ἀλλ’ ἀπὸ τὴν ἐλπίδα τῆς ἀναστάσεως.

Τὴ βασιλεία αὐτὴ τὴ γεύεται ὁ ἄνθρωπος ὅταν, μετανοιωμένος γιὰ τὸ νοσηρὸ ἐγωκεντρισμὸ του, ἀφήνει τὸν ἑαυτό του νὰ νιώσει τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ μέσα στὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, ἐπαναλαμβάνοντας πάντοτε τὸ αἴτημα τῆς Κυριακῆς προσευχῆς: «Ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου» καθὼς καὶ τὰ τελευταῖα λόγια τῆς Ἀποκαλύψεως: «Ἔρχου Κύριε Ἰησοῦ». Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως